Hộ kinh doanh là một loại hình rất quan trọng đối với các hộ gia đình, cá nhân kinh doanh. Ngày nay chúng ta nghe nhiều về các loại hình doanh nghiệp mà quên đi loại hình kinh doanh này.

Hộ kinh doanh là gì? Khi nào phải đăng ký Hộ kinh doanh

Theo Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP (Tải về Nghị định 01/2021/NĐ-CP) quy định:

1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.

2. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương.

Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP (Tải về Nghị định 39/2007/NĐ-CP) cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh như sau:

1. Cá nhân hoạt động thương mại là cá nhân tự mình hàng ngày thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động được pháp luật cho phép về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác nhưng không thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và không gọi là “thương nhân” theo quy định của Luật Thương mại. Cụ thể bao gồm những cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại sau đây:

a) Buôn bán rong (buôn bán dạo) là các hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong hoặc vừa mua rong vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của pháp luật để bán rong;

b) Buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;

c) Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;

d) Buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ;

đ) Thực hiện các dịch vụ: đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định;

e) Các hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác.

2. Kinh doanh lưu động là các hoạt động thương mại không có địa điểm cố định.”

Nếu cá nhân kinh doanh không thuộc những trường hợp trên sẽ bắt buộc phải đăng ký kinh doanh. Lúc này lựa chọn đăng ký hộ kinh doanh hay doanh nghiệp là sự lựa chọn tiếp theo của bạn.

Ưu điểm và nhược điểm của hộ kinh doanh

Ưu điểm:

• Quy mô gọn nhẹ, phù hợp với cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ;
• Chế độ chứng từ sổ sách kế toán đơn giản
• Không phải kê khai thuế hàng tháng, được áp dụng chế độ thuế khoán

Nhược điểm:

• Không có tư cách pháp nhân, không có con dấu pháp nhân;
• Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của chủ hộ kinh doanh cá thể đối với hoạt động kinh doanh;
• Hộ kinh doanh không được khai, tính thuế GTGT theo phương phương pháp khấu trừ nên không được hoàn thuế, không xuất được hóa đơn Giá trị gia tăng (hóa đơn VAT);
• Tính chất hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ có thể sẽ là nguyên nhân ít tạo được lòng tin cho khách hàng trong những lần đầu hợp tác.

So với trước đây hiện nay Hộ kinh doanh có nhiều đổi mới đó là:

• Một hộ kinh doanh có thể hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng phải chọn một địa điểm để đăng ký trụ sở hộ kinh doanh và phải thông báo cho Cơ quan quản lý thuế, cơ quan quản lý thị trường nơi tiến hành hoạt động kinh doanh đối với các địa điểm kinh doanh còn lại.
• không còn giới hạn số lao động mà hộ kinh doanh được phép sử dụng tối đa 10 người

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm những giấy tờ nào?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP (Tải về Nghị định 01/2021/NĐ-CP) quy định hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh;

• Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
• Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
• Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh.

Mức phạt vi phạm nếu không đăng ký hộ kinh doanh

Theo Điều 62 Nghị định số 122/2021/NĐ-CP(Tải về Nghị định 122/2021/NĐ-CP)quy định Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

• Cá nhân, các thành viên hộ gia đình đăng ký kinh doanh nhiều hơn một hộ kinh doanh;
• Không được quyền thành lập hộ kinh doanh nhưng vẫn thành lập hộ kinh doanh;
• Không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong những trường hợp phải đăng ký theo quy định;
• Không đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thay đổi.